De negende week

Week 9


Week 9, onze laatste werkweek.. Deze week stonden we op theater. Dit is natuurlijk zeer interessant, met veel operaties! Maandag startte de week (zoals de meeste weken beginnen) Op maandag komen alleen de spoedgevallen. Dit houdt in dat er geen planning is, en het dus onzeker is hoeveel er te doen is die dag. Gelukkig kwamen er veel mensen voor een spoedgeval! In totaal één persoon.. We waren wel blij met het soort operatie dat er komen ging. Het was een oogoperatie. Deze werd uitgevoerd door de directeur van het ziekenhuis, aangezien hij tegelijkertijd ook een oogchirurg is! De casus was helemaal nieuw voor mij, er zat namelijk een tumor in het oog bij de patient in kwestie. Dit gingen ze verwijderen. Gedurende de operatie heb ik meegekeken in het apparaat dat ik zou beschrijven als microscoop, maar zo heet het hoogst waarschijnlijk niet. Ik heb mijn medestudenten gevraagd om een betere omschrijving en daar kwamen woorden uit als loep, vergrootgals etc. Dan blijf ik liever bij mijn beschrijving: microscoop, al heet het anders, jullie begrijpen wat ik bedoel. In ieder geval de enige operatie van de dag duurde lang maar was zeer interessant! Toen er geen patiënten meer binnen kwamen hebben wij een kijkje genomen bij de X-Ray afdeling, die er tegenover zit. Op deze afdeling werken mensen die veel over hun werk weten! En natuurlijk hebben wij gelijk een hele rondleiding gekregen. Ook werd er veel uitgelegd over het maken van een X-Ray en het maken van een echo. We hebben ons in ieder geval niet verveeld en zijn er nog wijzer op geworden ook!



Maandagavond zouden wij bezoek krijgen van Raphael en Adina. Maar we kregen een telefoontje dat de moeder van de directeur, die al een paar dagen ernstig ziek in Trinity opgenomen lag, overleden was. Omdat wij de familie en vrienden wouden condoleren, zijn wij snel snel gaan eten en naar het ziekenhuis gehaast. Het was al donker tegen de tijd dat we gingen. Toen wij in de hal van het ziekenhuis aankwamen was het doodstil en zaten er een hoop mensen op de randjes van de buitengangen. Iedereen kwam om de familie te steunen and to pay the family their respects. Toen wij er al een tijdje zaten zijn wij (Maartje en ik) nog snel naar de buren gerend om het slechte nieuws te vertellen, en daarna weer terug gerend. Toen we terug kwamen werd er gezongen door de mensen van de kerk op de kamer van de overleden moeder van de directeur. De mensen die buiten aan de rand van de binnentuin zaten waren allemaal zwijgend aan het luisteren naar het gezang. Tussendoor hoorde je familieleden die in de kamer aanwezig waren hardop rouwen. Het was hartverscheurend maar tegelijkertijd mooi om te horen. Hartverscheurend omdat de pijn van de familie voelbaar en hoorbaar was in de wanhopige kreten die uitgebracht werden, en mooi omdat de leden van de kerk waar de overleden vrouw lid van was, prachtig zongen. Je voelde dat de sfeer somber was, iedereen van ons werd er stil van. Opeens hield het gezang op, dit was een teken dat er vervoer was om de overleden patiënt naar haar eindbestemming te brengen om daar in rust en vrede begraven te worden. Tijdens dat de patiënt vervoerd werd van de afdeling naar de ingang van het ziekenhuis waar de ambulance klaarstond, liepen alle mensen mee in een stoet. Wij sloten ons aan bij de stoet. Het gevoel dat het gaf om tussen al deze mensen te lopen was hartverscheurend, een moment waar het kippenvel dat aanwezig was, op zijn plaats was. Bij de hoofdingang stopte de stoet. Opnieuw werd er gezongen en hard gehuild. De vrouw werd in de ambulance gelegd. Tijdens dat dit gebeurde werd het van het ene op het andere moment doodstil. De klok die boven de ingang hing, tikte hard en galmde bijna door de gang heen, zo stil werd het. De mensen die aan het zingen waren stopten, de mensen die aan het huilen waren stopte en de mensen die aan het overleggen waren met elkaar stopten. Helemaal stil, en alleen de klok die je hoorde tikken. Familieleden stapte als laatste de auto in en angzaam reed de auto weg naar de gate en richting Lilongwe. Toen de auto uit het zicht verdwenen was, leek het of iedereen doorhad dat ze vergeten waren om te blijven ademen. Het geluid keerde langzaam terug, maar de sfeer en kilte bleef hangen met de klok nog altijd duidelijk hoorbaar aan het tikken.. Om hier bij te zijn was erg bijzonder. Het gaf een gevoel dat we een van de Malawianen waren, het werd dan ook erg gewaardeerd. Dit werd niet uitgesproken maar knikjes en blikken zeiden voldoende.



Een nieuwe dag brak aan, hij heette dinsdag! Deze dag hebben wij veel operaties mogen zien die gepland waren. Ook hebben we hier en daar mogen helpen met kleine dingen. De eerste handeling waar wij getuigen van mochten zijn was een besnijdenis. Dit zag er erg pijnlijk en akelig uit. Ik noem geen namen maar van de 3 studenten, hadden er een paar last van imaginary fantoompijn! Ook dit was apart om mee te mogen maken. De tweede operatie die we bijwoonde was een Hysterectomie, dit is een operatie waarbij de gehele baarmoeder word verwijderd. Een risicovolle operatie waarbij veel bloed vloeit en die lang duurt. Deze operatie duurde het langst van alle operaties die we gezien hebben over de hele week. Met precisie werk en vakkundigheid van de chirurgen van Trinity is deze operatie succesvol geweest. Nadat ze de baarmoeder verwijderd hadden, hebben ze de baarmoeder geïnspecteerd. Het bleek dat er in de baarmoeder een grote brok weefsel groeide die erg hard aanvoelde. Deze vrouw heeft in het verleden altijd last gehad van buikkrampen en heeft nooit de eer gehad om moeder te worden. Ook waren er een paar dingen mis met de rest van de organen die belangrijk zijn om kinderen te krijgen. De derde operatie van de dag werden gelijk achter de Hysterectomie gedaan. Ook al waren de chirurgen die de vorige operatie ook gedaan hadden, een klein beetje uitgeput van het geconcentreerde lang werk, ze gingen gelijk door! Deze operatie was een Hernia repair. In Malawi is dit een veel voorkomende operatie, hij ging daarom ook erg snel. Niet dat ik de tijd bij heb gehouden, maar ze hebben hier 12 minuten over gedaan! Ik moet nog even benadrukken dat Dr. John Wanda toch wel een van de slimste en vakkundigste personen is die ik ook heb mogen ontmoeten! Het was dan ook een echte eer om hem aan het werk te mogen zien! Tegen het einde van onze dienst kwam er nog een patiënt aan die een keizersnede kreeg. Wij besloten om met zijn allen te blijven. Tasha en Maartje waren ook bij deze operatie omdat zij samen op de afdeling Maternity stonden waar de patiënt vandaan kwam. Deze operatie verliep niet helemaal hoe hij zou moeten lopen, en kan beschreven worden als een gecompliceerde operatie. Omdat wij bezoek kregen deze avond, zijn er 3 lieve collega’s alvast naar huis gegaan om met de voorbereidingen te beginnen. Maartje en ik zijn achter gebleven. Toen de operatie eenmaal, succesvol, afgelopen was zijn ook wij richting huis gegaan. Ik heb nog snel kunnen douchen omdat de Afrikaanse tijd altijd een uur speling heeft. En snel daarna kwam het bezoek aan..



Adina en Raphael zijn samen met hun dochter bij ons komen eten. Natuurlijk hebben we een Italiaanse pot gezet. Een lekker bord heerlijke spaghetti met echt vegetarische saus! Ze hebben gelukkig hun hele bord met smaak op gegeten, dus ik zal dit maar als een goed teken beschouwen. Hierna hebben we nog een schaaltje fruit op als toetje, niet veel later gingen ze weer naar huis. In Muona is het namelijk niet erg gebruikelijk om laat naar bed te gaan, het is hier vroeg donker en redelijk snel licht. Dus het licht word dat ook goed gebruikt, dit betekend vroeg op en vroeg naar bed..



Woensdag werd er tijdens het morning report gesproken over een man die dringend een operatie nodig had. Hij had een bepaalde ziekte waarvan ze niet zeker zijn welke dit is. Hierdoor was zijn been ongeveer 4 keer zo groot als zijn andere been. Hierin zaten vele wonden en vocht, een slechte combinatie. Deze meneer had een te laag HB om geholpen te worden. Er werd dan ook gevraagd aan het personeel van het ziekenhuis om bloed te doneren. Deze man was O-pos, en laten wij nou net twee leuke studenten hebben die (veel worden gestoken door muggen) O-pos zijn. Deze ochtend zijn wij druk bezig geweest met het doneren van bloed. En omdat het protocol is dat je na het doneren van bloed 3 maanden moet wachten, houden wij ons natuurlijk niet aan dit protocol. Onze Engelse buurvrouw had O-negatief, Mabelia en Saske hadden O-positief, Maartje A-negatief en ik ook A-negatief. Bloedgroepen die ze maar al te graag willen hebben! Dus we hebben er een lekker vampieren ochtendje van gemaakt, natuurlijk wel voor het goede doel. Ik moet bekennen dat ik normaal de naalden, zelfde de holle, niet voel. Maar nadat er al een paar keer mis geprikt was, werd de meneer zo wanhopig, dat hij besloot om de naald alle hoeken van de binnenkant van mijn arm te laten zien, beken ik dat dit duidelijk voelbaar was.. Niet heel prettig kan ik zeggen, maar uiteindelijk is het een andere meneer, die toch net iets meer skills had gelukt! Ik ga er natuurlijk wel bij zeggen dat er nog nooit voor een tweede, laat staan derde of vierde keer, een poging heeft hoeven plaats vinden om bij mij bloed af te nemen. Dus dit was voor mij een nieuwe ervaring. En mijn medelijden gaat uit naar de mensen die dit vaker moeten ondervinden! I’m so sorry guys! Maar het eind resultaat waren een paar gezonde, goed gevulde zakken bloed die levens gaan redden. Dus het was het allemaal waard! Hierna hebben wij een lange pauze genomen die ons verplicht werd gemaakt, en die wij natuurlijk deze keer niet weigerde. Ook kregen we een cola van mr. Allan die goed van pas kwam! En natuurlijk de Samoosa’s niet vergeten! Na deze pauze zijn we weer terug gegaan naar het ziekenhuis tot het einde van onze dienst. In de avond was natuurlijk een belangrijke spannende wedstrijd! Ik had deze best willen zien, maar Tasha geeft niet veel om voetbal dus heb ik besloten om Tasha niet alleen te laten thuis en om er daar een gezellige avond van te maken. De anderen zijn naar de bar gegaan, om op een super groot flatscreen, getuige te zijn van deze knallende wedstrijd. Ik had gevraagd of ze mij op de hoogte konden brengen van de goals die gemaakt werden. Maar aangezien degene die mij smsjes stuurden met de stand van zaken, de persoon is waaraan ik moet vertellen dat ze niet moet juichen als de tegenpartij scoort (omdat ze niet weet welk team nou wie is) kreeg ik alleen een smsje waarin volle enthousiasme stond dat er gescoord was. Toen ik een sms terug stuurde met de vraag wie dit was en in de hoeveelste minuut, kreeg ik alleen terug: ik kan niet zien wie het is. De beste informatie die ik óóit heb gekregen. Bedankt Mabelia Ogunseri, ik ben allang blij dat je het goed gezien had dat het Nederland was die scoorden! Om de avond even goed af te trappen hebben Tasha en ik lekker gekaart, en omdat wij ook recht hadden op een feestje hebben wij de muziek aangezet en zijn wij lekker gaan dansen (als gekken) in de woonkamer! Mensen die Tasha kennen, ze heeft haar ritme gevonden, so watch out if you’re standing on the dancefloor with Tasha Bekkers!! Toen de rest weer terug kwam werd het feest al ietsjes groter en zijn wij al dansend tanden gaan poetsen en gaan slapen!



Donderdag zijn we wederom naar outreach geweest. Omdat een vaste kracht een ongeluk had gehad met zijn motor en hierdoor niet in staat was om mee te komen op deze outreach, was onze hulp hard nodig. We waren samen met twee Duitse studenten waardoor het werk goed te doen was! Nadat we klaar waren gingen we weer terug naar ons vertrouwde dorpje. Ik ben er best trots op dat ik kan zeggen dat het ook mijn dorpje is geworden. Zo voelt het inmiddels wel! Donderdagavond hadden we plannen gemaakt dat de Matron bij ons kwam eten. Deze zat helaas in Lilongwe om de begrafenis bij te wonen van de vrouw die maandag overleden was. We zouden pannenkoeken eten, we hadden ook al plannen om zondag bij de Matron te eten, dus deze maken we dan wel om mee te nemen aangezien onze pannenkoeken gewoon gegeten moeten worden!



Vrijdag hadden we een rustige dag op theater. Er stonden geen operaties gepland voor deze dag. We hebben tussen het werk door dus onze afscheidsparty nog een beetje kunnen plannen. Hij was al zo goed als gepland maar de laatste puntjes op de i moesten nog gezet worden! Aangezien ik hier meer Afrikaans ben geworden dan dat ik al was, is dit voor de mensen die mij kennen natuurlijk geen verrassing! Ook hebben we gezien bij de buren van de X-Ray hoe er een longfoto gemaakt wordt en hoe deze ontwikkeld word. Ook hebben we een echo mogen bijwonen! Bij de morning report moest er, aangezien dit ons laatste dagje was, een afscheidsspeech gehouden worden. Niemand wist natuurlijk wie dit ging doen, dus toen we al zaten aan de beruchte tafel werd er door Sheila gevraagd wie het woord ging doen. En om de traditie van de draaiende hoofden niet te doorbreken, gingen alle hoofdjes mijn kant op. Ik heb mijn schouders op gehaald en mijn mooie speech gehouden. Natuurlijk was deze wel geïmproviseerd en gesproken met een flinke brok in mijn keel maar hij werd gewaardeerd. Toen ik de woorden van afscheid hardop uitsprak, voelde het toch allemaal wel heel echt worden. De laatste dag in Trinity Hospital, en een van onze laatste dagen in Muona.. Tijdens de speech heb ik toch een paar keer moeten slikken om nog de goede woorden uit mijn keel te krijgen. Een heftige ochtend, en dan wetende dat de dagen hierop voornamelijk gaan bestaan uit afscheid nemen. .
Vrijdagavond zijn wij uitgenodigd voor een ‘laatste avondmaal’ bij de buren. Ook waren de twee Duitse studenten uitgenodigd om deze heerlijke maaltijd te nuttigen. Een huis vol Azungu’s! We hebben een heerlijke avond gehad met lekker eten en een heerlijk fles wodka, die ik natuurlijk niet vies aangekeken heb! Ook heb ik met de buurvrouw die een zeer goede muziek smaak heeft en paar heerlijke plaatjes geluisterd. De rest van ons heeft een wat minder goede muzieksmaak en gingen gewoon gezellig door met praten. Ze moeten nog veel leren over muziek zou ik maar zeggen! Of smaken verschillen.. Geen idee welke van de 2 van toepassing is hier! Uiteindelijk zijn we toch maar naar huis gegaan en hebben we een heerlijk nachtje geslapen.
Zaterdag was het dan de grote dag van ons grote afscheidsfeest! We hadden al het personeel en alle studenten van de college uitgenodigd om gezellig met ons een dansje te wagen na 9 uur. De mensen waar we en goede band mee hebben opgebouwd de afgelopen maanden hadden we uitgenodigd om van te voren lekker te komen eten. Het feest vond plaats in de Kuppenhal. Dit is een hal die is gebouwd en gefundeerd door een Nederlandse familie, je voelt hem al aankomen.. genaamd Kuppen. Dit leek ons wel een mooie locatie om ons feestje te houden. We zijn al vroeg begonnen met de voorbereidingen van het feest. We hadden mensen gevraagd om te koken voor deze 30 mensen. Want aangezien wij gewend zijn om te koken op een fornuis die voor de helft werkt, waardoor er twee werkende pitjes overblijven, was deze opdracht ons toch nét iets te veel. Twee lieve dames hadden aangeboden om een lekkere maaltijd in elkaar te zetten. In eerste instantie zou het koken bij ons voor het huisje plaatsvinden. Maar omdat karma besloot om weer iets van zich te laten horen, was dit niet meer mogelijk. Karma besloot namelijk om de heerlijke zonnenschijn in te ruilen regen. Een kleine tegenvaller nadat we allemaal zware stenen naar beneden hadden gesjouwd om daar een vuurtje van te kunnen maken.. Uiteindelijk hebben we besloten om het koken voort te zetten bij een afdeling van het ziekenhuis waar al een plek was om op te koken. Deze dag ben ik denk ik (niet overdreven) 10 keer naar het ziekenhuis gelopen en weer terug naar huis! Misschien dat ik dan toch nog een paar grammetjes verlies in Afrika! De dames begonnen al vroeg met koken. We hadden besloten om rijst, kip, geit en een cabbage salade te maken. Maar omdat karma deze dag natuurlijk ook niet wou missen, hadden we een paar probleempjes met de geit.. De geit was spoorloos! Hoe gek het ook klinkt, we hadden geen van alle (inclusief de mensen die ons geholpen hebben met het regelen van deze lekkernij) een idee waar deze geit zich bevond. De geit was donderdag al gekocht, maar omdat het een risico is om de geit al naar de plaats van bestemming te brengen door diefstal dat zich hier en daar voordoet, zou de geit vrijdag aankomen. Toen de geit vrijdag niet aangekomen was, was het vanzelfsprekend dat hij zaterdag aan zou moeten komen. Want wat is nou een feestje zonder geit? Uiteindelijk zijn we na lang wachten de geit tegemoet te rijden. Toen we richting het dorp reden waar de geit vandaan zou moeten komen, kwamen we raar maar waar de geit plus vervoerder tegen! En je gelooft het niet, het wordt alleen maar bizarrer.. De geit zat achterop een fiets?! Natuurlijk heb ik na een paar pogingen gedaan te hebben in een rijdende auto en een camera liefhebbende Tasha naast me die graag uitzichten blokkeert, een foto van dit spektakel genomen. Want als ik thuis zeg dat ik een geit achterop de fiets heb zien zitten weet ik niet zeker of ik wel geloofd word! Maar uiteindelijk was de geit weer terecht, alleen moest hij nog helemaal klaargemaakt worden. Dit is ongeveer ons stress volste moment geweest tijdens ons verblijf in Muona, een geit. ’s Avonds toen het feestje er aan zat te komen ben ik een paar keer naar het ziekenhuis gelopen om te kijken hoe het met de geit ging, uiteindelijk ging het natuurlijk minder goed met de geit, maar liepen we weer iets meer op schema. Ons feest begon om 6 uur, Afrikaanse tijd 7 uur/half 8 en wij (Maartje en ik) kwamen aan met de pick-up vol eten en kratten drinken rond 8 uur! In Afrikaanse tijd een half uurtje te laat, in Nederlandse tijd 2 uur te laat.. Oops! Gelukkig heb ik zeer goede humor (uh-um) en heb ik uiteraard bij binnenkomst de beste grap ooit gemaakt. Je kunt het wel raden dat het iets met tijd en geit te maken heeft. Ik ga hem niet beschrijven omdat ik bang ben dat mijn grap gestolen word en misbruikt word.. Of omdat ik me gewoon schaam voor mijn goede humor, wederom weet ik niet welke van toepassing is en laat ik het jullie zelf maar uitvogelen!
We hebben uiteindelijk heerlijk gegeten met zijn allen! Na het eten kon het feest beginnen. Hierbij hoorde een kleine toespraak om mee af te trappen. En wie deze toespraak heeft gehouden was echt de grootste verrassing ooit! Degene die nog nooit het vuile werk heeft hoeven doen voor een grote groep mensen.. Yoni Janssen! Ik zal jullie niet vervelen met het beschrijven hoe deze beslissing tot stand is gekomen, en zou ook niet vertellen dat het ding wat vast zit aan de romp kan draaien.. Maar na de toespraak kon het feest begonnen! Het was een leuk feest, met veel mensen. Hoe later het werd hoe minder natuurlijk. Rond 2 uur was het tijd om af te sluiten. Er was namelijk een gevecht geweest over lege flesjes. De reden is al apart, maar een feest zo eindigen voelt niet goed. In eerste instanties wouden ze het feest nog verder laten gaan om zo het feest wel goed af te sluiten. Maar als mensen op elkaar in gaan slaan is voor mij, hoe leuk het feest ook is, het einde van het feest. Voorheen zou ik misschien gezegd hebben oké, laten we nog even verder gaan. Maar na wat wij mee hebben gemaakt voor ons huis (een paar weken geleden) is het voor mij na zulk soort gedrag klaar. Iedereen was het er gelukkig mee eens en hebben we besloten om onze laatste dagen beter af te sluiten dan dit! Jammer van de avond, maar aan de andere kant was het totdat een best leuke avond!



Zondag hebben wij overdag niet veel gedaan omdat we zaterdag natuurlijk een feest hadden gehad. Daar word je natuurlijk niet fitter op, dus we hebben lekker rustig aan gedaan totdat we het gevoel hadden dat we maar iets moesten gaan doen! En dit betekende rond 6 uur ’s avonds beginnen met pannenkoeken bakken en ons klaar te maken voor een avondje lekker eten bij Sheila en haar man thuis! Een zeer productieve dag zal ik het maar noemen.. En na al dat harde werk hadden we die lekkere maaltijd zeker verdiend! Het eten was heerlijk, het gezelschap was goed en het afscheid was zwaar. Eenmaal thuis kwam het besef dat we de matron, Sheila Kadethe voor een langere periode niet zouden zien..